Τεχνικές
Εξωτερική Ακτινοθεραπεία
Η εξωτερική ακτινοθεραπεία αποδίδεται μέσω μονάδων που καλούνται γραμμικοί επιταχυντές (linear accelerator – LINAC). Ο γραμμικός επιταχυντής παράγει μέσω ηλεκτρικού ρεύματος, υψηλής ενέργειας ακτινοβολία που χρησιμοποιείται στη θεραπεία του καρκίνου. Η θεραπεία χορηγείται συνήθως καθημερινά (Δευτέρα έως Παρασκευή) για κάποιες εβδομάδες, συνήθως έως 6, επιτρέποντας ικανή θεραπευτική δόση ακτινοβολίας να στοχεύσει τα καρκινικά κύτταρα, ενώ παρέχεται στα υγιή κύτταρα αρκετός χρόνος για να αναρρώσουν. Κάθε ένα πρόγραμμα ακτινοθεραπείας είναι μοναδικό για κάθε άτομο και την κατάστασή του. Αυτό περιλαμβάνει τη θέση και το στάδιο της νόσου, τον τύπο της νόσου, την ηλικία του ατόμου και τη γενική κατάσταση της υγείας του.
Ακτινοθεραπεία με πεδία διαμορφούμενης έντασης (Intensity Μodulated Radiation Therapy – IMRT)
Αποτελεί νεότερη τεχνική ακτινοθεραπείας, όπου μέσω προηγμένων υπολογιστικών συστημάτων, αλγορίθμων και υπερμοντέρνων γραμμικών επιταχυντών, ο Ιατρός μπορεί επακριβώς να καθορίσει τη δόση της ακτινοβολίας τόσο στον όγκο αλλά και στους γύρω υγιείς ιστούς. Έτσι είναι δυνατή η χορήγηση μεγαλύτερης δόσης ακτινοβολίας στον όγκο και μικρότερης στους υγιείς ιστούς. Αυξάνεται κατά συνέπεια η πιθανότητα ελέγχου της νόσου και μειώνεται η πιθανότητα ανεπιθύμητων αντιδράσεων.
Ακτινοθεραπεία καθοδηγούμενη από την απεικόνιση
(Ιmage Guided Radiation Therapy – IGRT)
Η ακτινοθεραπεία που καθοδηγείται από την απεικόνιση, χρησιμοποιεί προηγμένο εξοπλισμό απεικόνισης που περιλαμβάνει τυπικά αξονική ή μαγνητική τομογραφία. Κατά τη διάρκεια της κάθε θεραπείας είναι εφικτή σε πραγματικό χρόνο η απεικόνιση της ακριβούς θέσης του όγκου και των υγιών οργάνων και έτσι επιτυγχάνεται η επαρκής ακτινοβόληση του στόχου και παράλληλα η ελαχιστοποίηση της δόσης ακτινοβολίας στα υγιή όργανα. Αυτό το είδος θεραπείας είναι πολύ χρήσιμο σε περιοχές του σώματος που κινούνται πολύ, όπως οι πνεύμονες.
Ογκομετρικά διαμορφούμενη τοξοειδής θεραπεία. διαμορφωμένη θεραπεία τόξου
(Volumetric Modulated Arc Therapy – VMAT)
Η ογκομετρικά διαμορφούμενη τοξοειδής θεραπεία, επιτρέπει την θεραπεία με καλύτερη απόδοση της ακτινοβολίας στον όγκο και μικρότερη επιβάρυνση των υγιών ιστών και οργάνων και κατά συνέπεια, μικρότερη πιθανότητα παρενεργειών.
Η δόση της ακτινοβολίας αποδίδεται συνεχώς με περιστροφή του μηχανήματος θεραπείας γύρω από τον ασθενή.
Πώς λειτουργεί το VMAT;
Κατά τη διάρκεια της θεραπείας με VMAT, το μηχάνημα ακτινοβολίας περιστρέφεται γύρω από το σώμα σας μεταφέροντας εστιασμένα τις δέσμες ακτινοβολίας στον θεραπευτικό στόχο σε αδιάκοπα τόξα. Το σχήμα και η ένταση των δεσμών ακτινοβολίας διαμορφώνονται συνεχώς, για να ταιριάξουν στο σχήμα του καρκίνου που θεραπεύεται. Αυτό μειώνει τη συνολική ποσότητα ακτινοβολίας στα υγιή κύτταρα ενώ αυξάνει την ποσότητα ακτινοβολίας που παρέχεται στον καρκίνο.
Ποια είναι τα οφέλη του VMAT;
Η ακτινοθεραπεία με την τεχνική VMAT, παρέχει την θεραπεία γρήγορα και με εξαιρετικά υψηλή ακρίβεια. Η εξαιρετικά μεγάλη ταχύτητα απόδοσης της ακτινοβολίας καθιστά το συνολικό χρόνο θεραπείας μικρότερο από άλλες τυπικές τεχνικές και κατά συνέπεια η θεραπεία είναι πιο βολική και άνετη για ασθενείς που μπορεί να αισθάνονται ενόχληση ή πόνο όταν ξαπλώνουν για ικανό χρονικό διάστημα.
Ακτινοθεραπεία με λειτουργικό έλεγχο αναπνοής – Ακτινοθεραπεία σε θέση βαθιάς εισπνοής (Deep Inspiration Breath Hold – DIBH)
Η ακτινοθεραπεία σε θέση βαθιάς εισπνοής, είναι μια καινοτόμος τεχνική που εφαρμόζεται κυρίως στην μετεγχειρητική ακτινοθεραπεία του αριστερού μαστού αλλά και σε θεραπεία καρκίνου του πνεύμονα, του ήπατος και άλλους κινούμενους λόγω αναπνοής όγκους, εξασφαλίζοντας τη μέγιστη ακρίβεια κατά τη διάρκεια της ακτινοβόλησης ελαχιστοποιώντας, την ακτινοβόληση των υγειών οργάνων όπως η καρδιά ,ο υγιής πνεύμονας και το υγιές παρέγχυμα του ήπατος. Η διαδικασία επιτρέπει την ακτινοβόληση μόνο στη φάση της βαθιάς εισπνοής. Πρόκειται για μια απλή τεχνική στην οποία ο ασθενής έχει τον απόλυτο έλεγχο, ενώ η διαδικασία ακτινοβόλησης σταματάει αυτόματα σε περίπτωση που ο ασθενής δεν μπορεί να διατηρήσει τον έλεγχο της αναπνοής του (βήχας, φτέρνισμα).
Πώς λειτουργεί στον καρκίνο του αριστερού μαστού;
Η μέθοδος απαιτεί από ασθενείς με καρκίνο του αριστερού μαστού, να κρατούν την αναπνοή τους σε θέση βαθιάς εισπνοής για μικρά χρονικά διαστήματα κατά τη διάρκεια της θεραπείας, εξ ου και η ονομασία Deep Inspiration Breath Hold.
Λαμβάνοντας θέση εισπνοής, αυξάνεται η ποσότητα του αέρα στους πνεύμονες και απομακρύνεται έτσι το θωρακικό τοίχωμα και ο μαστός από την καρδιά. Το τελικό αποτέλεσμα είναι η μείωση του κινδύνου καρδιακής βλάβης που μπορεί να παρουσιαστεί τρία έως και είκοσι χρόνια μετά τη θεραπεία.
HyperArc
Το HyperArc στοχεύει με ακρίβεια πολλαπλούς όγκους, ενώ εξασφαλίζει περιορισμένες δόσεις ακτινοβολίας στον περιβάλλοντα υγιή εγκεφαλικό ιστό.
Τι είναι το HyperArc;
Το HyperArc χρησιμοποιείται κυρίως για τη θεραπεία δευτερογενών όγκων εγκεφάλου (αυτών που έχουν εξαπλωθεί από άλλα μέρη του σώματος).
Το λογισμικό επιτρέπει τον αυτοματοποιημένο σχεδιασμό και τη δυνατότητα ακριβούς στόχευσης πολλαπλών όγκων, διασφαλίζοντας παράλληλα περιορισμένες δόσεις ακτινοβολίας στον περιβάλλοντα υγιή εγκεφαλικό ιστό. Αυτό μειώνει επίσης τον αντίκτυπο των παρενεργειών σε σύγκριση με την παραδοσιακή ακτινοβολία στον εγκέφαλο, συμπεριλαμβανομένων των πονοκεφάλων και της τριχόπτωσης.
Στερεοτακτική ακτινοθεραπεία
Η στερεοτακτική ακτινοθεραπεία είναι μια προηγμένη τεχνική ακτινοβολίας που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία μικρών όγκων με στερεοτακτική ακρίβεια.
Τι είναι η στερεοτακτική ακτινοθεραπεία;
Η στερεοτακτική ακτινοθεραπεία (SRT) αναφέρεται επίσης ως στερεοτακτική ακτινοθεραπεία σώματος (SBRT) ή στερεοτακτική εκριζωτική ακτινοθεραπεία (SABR). Είναι μια προηγμένη τεχνική που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία μικρών, καλά καθορισμένων όγκων και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία τόσο πρωτοπαθών όσο και των μεταστατικών όγκων.
Η στερεοταξία επιτρέπει την παροχή πολύ υψηλής δόσης ακτινοβολίας στον όγκο με μεγάλη ακρίβεια, χωρίς να επηρεάζονται τα γύρω υγιή όργανα λόγω της ικανότητας θεραπείας με ακρίβεια κάτω του χιλιοστού. Λόγω των μεγαλύτερων ημερήσιων δόσεων ακτινοβολίας που χορηγούνται στους ασθενείς οι θεραπείες μπορούν να ολοκληρωθούν σε μία μόνο θεραπεία ή πολλαπλές θεραπείες που εκτείνονται σε διάστημα 2-10 ημερών. Κάθε θεραπεία συνήθως δεν διαρκεί περισσότερο από 20 λεπτά.
Στερεοτακτική ακτινοχειρουργική εγκεφάλου (γ-Knife)
Η στερεοτακτική ακτινοχειρουργική γ – knife αφορά σε αναίμακτη θεραπεία ενδοκράνιων βλαβών που μπορεί να είναι είτε κακοήθειες π.χ εγκεφαλικές μεταστάσεις, είτε καλοήθειες όπως αδένωμα υποφυσης, μηνιγγίωμα, αρτηριοφλεβώδεις δυσπλασίες, λειτουργικές διαταραχές π.χ. νευραλγία τριδύμου. Με χρήση ειδικής συσκευής ακινητοποίησης της κεφαλής και εφαρμογή προηγμένου λογισμικού, πολλαπλές δέσμες ακτινοβολίας στοχεύουν με ακρίβεια μικρότερη του χιλιοστού τη νόσο, επιτυγχάνοντας άριστα αποτελέσματα ελέγχου αυτής και ελάχιστες παρενέργειες.
