Συχνές Ερωτήσεις
Η ακτινοθεραπεία με κάνει ραδιενεργό;
Η θεραπεία με εξωτερική ακτινοβολία δεν σας κάνει ραδιενεργούς και είναι απολύτως ασφαλές να βρίσκεστε με και γύρω από άλλα άτομα, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών, καθ' όλη τη διάρκεια της θεραπείας σας.
Θα χάσω τα μαλλιά μου;
Η ακτινοθεραπεία είναι μια τοπική θεραπεία, που σημαίνει ότι επηρεάζει μόνο την περιοχή του σώματος όπου στοχεύει η ακτινοβολία. Εάν η ακτινοθεραπεία σας δεν στοχεύει σε μια περιοχή όπου αναπτύσσονται τρίχες, όπως το τριχωτό της κεφαλής ή το πρόσωπό σας, δεν θα χάσετε τα μαλλιά σας. Τα άτομα που κάνουν ακτινοθεραπεία για καρκίνο του μαστού μπορεί να διαπιστώσουν ότι το τριχωτό στην περιοχή της μασχάλης τους θα πέφτουν αν βρίσκονται κοντά στην περιοχή που ακτινοβολείται, ωστόσο θα μεγαλώσουν πίσω στο χρόνο.
Μπορώ να οδηγήσω μετά τη θεραπεία;
Ναι, είναι ασφαλές για εσάς να οδηγείτε αφού λάβετε θεραπεία ακτινοθεραπείας, εκτός και αν η ακτινοβολία χορηγείται στην περιοχή του εγκεφάλου (οπότε και καλό θα είναι να το συζητήσετε με την Ιατρό σας). Ωστόσο, εάν αισθάνεστε αδυναμία να το κάνετε, είναι σημαντικό να ενημερώσετε αμέσως την θεραπευτική ομάδα.
Η ακτινοθεραπεία θα επηρεάσει τη γονιμότητά μου;
Αυτό εξαρτάται από το πού κάνετε θεραπεία. Εάν είστε γυναίκα που κάνει ακτινοθεραπεία στην κοιλιά ή τη λεκάνη, η ποσότητα της ακτινοβολίας που απορροφάται από τις ωοθήκες θα καθορίσει τον πιθανό αντίκτυπο στη γονιμότητά σας. Η ακτινοβολία στην υπόφυση μπορεί επίσης να επηρεάσει τη γονιμότητα, καθώς η υπόφυση κανονικά δίνει σήμα στις ωοθήκες να κάνουν ωορρηξία. Η ακτινοβολία και στους δύο όρχεις στους άνδρες είναι σπάνια, ωστόσο εάν χρειάζεστε αυτή τη θεραπεία, η γονιμότητά σας μπορεί να επηρεαστεί. Μιλήστε με τον ακτινοθεραπευτή ογκολόγο σας εάν εσείς ή ο σύντροφός σας επιθυμείτε να μείνετε έγκυος ή εάν έχετε προβλήματα γονιμότητας.
Η ακτινοβολία επηρεάζει την εγκυμοσύνη;
Είναι σημαντικό να μην είστε έγκυος ή να μείνετε έγκυος οποιαδήποτε στιγμή κατά τη διάρκεια της ακτινοθεραπείας, καθώς οι αξονικές τομογραφίες οι οποίες λαμβάνονται για την τοποθέτηση σας στο μηχάνημα, μπορεί να βλάψουν το έμβρυο. Εάν νομίζετε ότι μπορεί να είστε έγκυος ανά πάσα στιγμή, είναι εξαιρετικά σημαντικό να το συζητήσετε με ένα μέλος της ομάδας ακτινοθεραπείας. Εάν επιθυμείτε να μείνετε έγκυος μετά τη θεραπεία σας, συζητήστε το με τον ογκολόγο σας πριν ξεκινήσετε.
Μπορώ να κάνω παιδιά κατά τη διάρκεια της ακτινοθεραπείας;
Για τους άνδρες που κάνουν ακτινοθεραπεία στην περιοχή της πυέλου τους, συνιστάται να μην κάνετε παιδιά κατά τη διάρκεια της θεραπείας. Η ακτινοθεραπεία μπορεί να βλάψει το σπέρμα σας, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε ανωμαλίες κατά τη γέννηση. Εάν επιθυμείτε να αποκτήσετε παιδιά μετά από αυτή τη θεραπεία, συζητήστε το με τον ογκολόγο σας πριν ξεκινήσετε.
Ποιες είναι οι παρενέργειες της ακτινοθεραπείας;
Η ακτινοθεραπεία είναι μια τοπική θεραπεία και για τον λόγο αυτό οι παρενέργειες εξαρτώνται από την περιοχή η οποία ακτινοβολείται. Το πιθανότερο. Είναι να εμφανίσετε παρενέργειες μόνο σε αυτήν την περιοχή. Ο ακτινοθεραπευτής ογκολόγος και η θεραπευτική σας ομάδα θα συζητήσουν τον τύπο των ανεπιθύμητων ενεργειών που μπορεί να εμφανίσετε, ωστόσο είναι σημαντικό να ενημερώσετε για τυχόν παρενέργειες που παρατηρήσετε οι ίδιοι στο σώμα σας ή στη διαθεσή σας.
Η βασική παρενέργεια είναι η τοπική δερματίτιδα. Τα άτομα που λαμβάνουν ακτινοθεραπεία μπορεί να εμφανίσουν συνήθως ξηρότητα δέρματος, κνησμό, ενώ σπανιότερα ξεφλούδισμα ή φουσκάλες. Αυτά συνήθως υποχωρούν μερικές εβδομάδες μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας.
Μια συχνή παρενέργεια είναι η κόπωση, ένα αίσθημα εξάντλησης που δεν βελτιώνεται με την ανάπαυση. Το επίπεδο κούρασής σας μπορεί να εξαρτάται από το αν υποβάλλεστε σε άλλες θεραπείες, όπως χημειοθεραπεία. Αν και οι περισσότερες ανεπιθύμητες ενέργειες υποχωρούν μετά την ολοκλήρωση της ακτινοθεραπείας, ενδέχεται να εμφανιστούν ορισμένες μακροπρόθεσμες παρενέργειες.
Θα νιώσω ναυτία;
Εάν κάνετε ακτινοθεραπεία στην περιοχή της κοιλιάς σας, μπορεί να έχετε στομαχικές διαταραχές και να αισθανθείτε ναυτία. Αυτό συνήθως επιλύεται όταν ολοκληρωθεί η πορεία της θεραπείας σας. Εάν παρατηρήσετε ότι αισθάνεστε ναυτία για παρατεταμένο χρονικό διάστημα, ενημερώστε την ομάδα μας, ώστε να σας προτείνουμε τρόπους για να το διαχειριστείτε.
Πόσο χρόνο διαρκεί η ακτινοθεραπεία;
Η ακτινοθεραπεία προγραμματίζεται για μεγάλο χρονικό διάστημα, συνήθως από μερικές εβδομάδες έως και ενάμιση μήνα, επιτρέποντας οι συνεδρίες να είναι όσο το δυνατόν πιο σύντομες και να ανακάμψουν τα υγιή κύτταρα. Μια συνεδρία θεραπείας μπορεί να διαρκέσει μόνο 15 έως 20 λεπτά.
Τί είναι ακτινοθεραπεία;
Η ακτινοθεραπεία χρησιμοποιεί υψηλής ενέργειας ακτινοβολία για να σκοτώσει τα καρκινικά κύτταρα. Η ακτινοβολία αποδίδεται είτε μέσω εξωτερικής μονάδας ακτινοθεραπείας (γραμμικός επιταχυντής), μακριά από το σώμα του ασθενούς και τότε μιλάμε για εξωτερική ακτινοθεραπεία είτε μέσω ραδιενεργού υλικού που εφαρμόζεται μέσα στο σώμα και πλησίον των καρκινικών κυττάρων και ονομάζεται βραχυθεραπεία.
Πότε πρέπει να ξεκινήσει η θεραπεία;
Η έναρξη της θεραπείας πρέπει να γίνει βάσει ενδείξεων και κατόπιν των συστάσεων του θεράποντος Ιατρού σας, εντός συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος μετά τη χειρουργική σας θεραπεία ή τη χημειοθεραπεία. Συνήθως η ακτινοθεραπεία πρέπει να ξεκινά εντός 6 εβδομάδων μετά το χειρουργείο ή 3 περίπου εβδομάδες μετά την χημειοθεραπεία
Ποιά είναι η διαδικασία για να ξεκινήσω ακτινοθεραπεία;
Κατόπιν εκτίμησης από τον θεράποντα Ακτινοθεραπευτή Ογκολόγο, θα προγραμματιστείτε για θεραπεία. Η διαδικασία προυποθέτει το σχεδιασμό θεραπείας που αφορά αρχικά σε Αξονική Τομογραφία σχεδιασμού Ακτινοθεραπείας η οποία γίνεται στο Ακτινοθεραπευτικό Κέντρο που θα σας αναλάβει. Ακολουθεί μετά από σύντομο χρονικό διάστημα μιας ή δύο ημερών η προσομοίωση της θεραπείας σας, διάρκειας 15 με 20 λεπτών της ώρας. Αφού ολοκληρωθεί η διαδικασία του σχεδιασμού, είστε έτοιμος/η για να ξεκινήσετε τη θεραπεία.
Η θεραπεία είναι επώδυνη;
Όχι. Η θεραπεία είναι εντελώς ανώδυνη και κατά τη διάρκεια αυτής δεν αντιλαμβάνεστε οτιδήποτε.
Πόσο διαρκεί η θεραπεία;
Η θεραπεία διαρκεί συνήθως 10 λεπτά της ώρας που συμπεριλαμβάνει όλη την καθημερινή διαδικασία της σωστής τοποθέτησης στην κλίνη (κρεββάτι) του γραμμικού επιταχυντή και την ακτινοβόλησή σας. Εξειδικευμένες τεχνικές όπως η ΙΜRT-IGRT τεχνική διαρκούν περισσότερο, συνήθως 20 λεπτά της ώρας.
Ποιές οι παρενέργειες της θεραπείας;
Η ακτινοθεραπεία μπορεί να προκαλέσει παρενέργειες οι οποίες διακρίνονται αναλόγως του χρόνου εμφάνισης σε οξείες και απώτερες.
Οι ανεπιθύμητες αντιδράσεις της ακτινοθεραπείας εξαρτώνται από το τύπο του καρκίνου, την περιοχή της θεραπείας, την ημερήσια και συνολική δόση ακτινοβολίας, τη γενική κατάσταση υγείας σας και το συνδυασμό με χειρουργείο ή κυρίως με χημειοθεραπεία.
Οι οξείες παρενέργειες είναι συχνές, ήπιας έντασης, εμφανίζονται κατά τη διάρκεια της θεραπείας και είναι αυτοπεριοριζόμενες, δηλαδή αποδράμουν αυτόματα σε μικρό χρονικό διάστημα.
Όσον αφορά στις απώτερες παρενέργειες, αυτές εμφανίζονται εβδομάδες ή και μήνες μετά το πέρας της θεραπείας, είναι σπάνιες και χρήζουν πολλές φορές λόγω σοβαρότητας, ειδικής αντιμετώπισης και αγωγής.
Επιτρέπεται η επαφή με εγκύους και παιδιά;
Δεν υπάρχει κανένας απολύτως κίνδυνος όταν υποβάλλεστε σε εξωτερική ακτινοθεραπεία και μπορείτε να συναναστρέφεστε άφοβα εγκύους και παιδιά.
Μπορώ να εργάζομαι κατά τη διάρκεια της θεραπείας;
Ο θεράπων Ιατρός σας, θα σας δώσει ακριβείς οδηγίες για τις αλλαγές στον καθημερινό τρόπο ζωής σας κατά τη διάρκεια της θεραπείας, ανάλογα με το είδος της ακτινοθεραπείας και την φυσιολογική σας δραστηριότητά.
Αν λαμβάνω φαρμακευτική αγωγή για άλλα προβλήματα υγείας, πρέπει να τη σταματήσω κατά τη διάρκεια της ακτινοθεραπείας;
Πρέπει να ενημερωθεί ο θεράποντας Ιατρός σας για όλα τα φαρμακευτικά σκευάσματα που λαμβάνετε. Η ακτινοθεραπεία δεν έχει αλληλεπιδράσεις με φαρμακευτικούς παράγοντες και κατά συνέπεια σπανίως θα διακόψετε ή θα τροποποιήσετε την αγωγή σας.
Τι πρέπει να προσέξω κατά τη διάρκεια της θεραπείας;
Αναλόγως της θεραπείας, θα λάβετε οδηγίες από τον θεράποντα Ιατρό σας για την τροποποίηση της διατροφής σας και τυχόν φαρμακευτική αγωγή που θα σας συνταγογραφηθεί προληπτικά, για περιορισμό των παρενεργειών της ακτινοθεραπείας.
